آشنایی با API و نقش آن در دنیای امروز اپلیکیشن‌ها

محمد
برنامه نویسی و طراحی وب

مقدمه

حتماً شنیدی که خیلی‌ها میگن: «فلان سایت یا برنامه، API داره». اما واقعاً API یعنی چی؟ چه نقشی در زندگی دیجیتال ما داره و چرا تقریباً همه برنامه‌ها بهش وابسته شدن؟ تو این مقاله، قراره با زبون ساده و با مثال واقعی، دنیای API‌ها رو بشناسیم.

API چیست؟ (تعریف ساده)

API مخفف عبارت Application Programming Interface به معنی «رابط برنامه‌نویسی نرم‌افزار» است.

خیلی ساده اگر بخوام بگم، API مثل پیشخدمت یک رستوران عمل می‌کنه:
تو سفارش می‌دی (درخواست)، پیشخدمت سفارش رو به آشپزخونه می‌بره (انتقال درخواست)، غذا رو می‌گیره و به تو برمی‌گردونه (پاسخ).

در برنامه‌نویسی هم API همین کارو انجام میده:

تو (برنامه یا کاربر) یک درخواست ارسال می‌کنی،
API درخواست رو می‌گیره و به سیستم مربوطه (سرویس، پایگاه داده و…) منتقل می‌کنه،
بعد نتیجه رو بهت تحویل می‌ده.

چرا API مهمه؟

ارتباط بین سیستم‌ها:
با API دو نرم‌افزار مختلف (مثلاً سایت هواشناسی و یک اپلیکیشن موبایل) می‌تونن با هم حرف بزنن.
سادگی و سرعت توسعه:
به جای اینکه همه‌چیز رو خودت از نو بنویسی، با استفاده از API به امکانات آماده دسترسی پیدا می‌کنی (مثلاً پرداخت آنلاین، ارسال پیامک و…)
امنیت:
با API فقط به اطلاعات مورد نیاز دسترسی داده میشه و نیاز نیست کل ساختار داخلی سیستم دیده بشه.

مثال واقعی از API

۱. هواشناسی
فرض کن یه سایت هواشناسی هست که به بقیه اپلیکیشن‌ها API می‌ده.
توسعه‌دهنده یه اپلیکیشن موبایل با درخواست به API می‌فهمه که هوای تهران الان چطوریه.

۲. نقشه گوگل
وقتی روی سایتت لوکیشن قرار می‌دی یا مسیردهی می‌کنی، داری از API گوگل‌مپ استفاده می‌کنی.

۳. پرداخت آنلاین
درگاه‌های بانکی API دارن تا اپلیکیشن‌های مختلف بتونن بهشون وصل بشن و عملیات پرداخت انجام بدن.

API چه شکلیه؟ (یک نمونه ساده)

فرض کن این آدرس API رو داری که وضعیت آب و هوا رو نشون می‌ده:

https://api.weatherapi.com/v1/current.json?key=APIKEY&q=Tehran

وقتی به این آدرس درخواست بزنی (با برنامه یا حتی مرورگر)، برات اطلاعات آب و هوای تهران رو برمی‌گردونه.

انواع API

وب API (RESTful / HTTP API):
رایج‌ترین نوع API که با اینترنت و پروتکل HTTP کار می‌کنه.
کتابخانه‌ها یا SDK‌ها:
گاهی APIها به صورت کتابخانه‌هایی عرضه می‌شن که به پروژه اضافه می‌کنی تا با یه سرویس کار کنی.
Local API:
برای ارتباط بین بخش‌های مختلف یک سیستم عامل یا نرم‌افزار روی یک دستگاه.

نقش API در اپلیکیشن‌های امروزی

امکان اتصال برنامه‌ها به سرویس‌های مختلف (پرداخت، نقشه، شبکه‌های اجتماعی و…)
قابلیت ترکیب چندین سرویس در یک اپلیکیشن (مثلاً اپ تاکسی که مسیریابی، پرداخت و ارسال نوتیفیکیشن داره)
به روز شدن سریع و راحت‌تر برنامه‌ها، چون سرویس اصلی پشت API تغییر کنه، اپلیکیشن لازم نیست کلاً بازنویسی بشه

چند نکته کاربردی درباره API

مستندات (Documentation) خیلی مهمه:
هروقت با یک API می‌خوای کار کنی، اول باید مستنداتش رو بخونی.
کار با API نیاز به دانش برنامه‌نویسی داره:
ولی نترس، کار با APIها معمولاً با مثال‌های ساده شروع میشه!
ایمنی:
همیشه باید به دسترسی‌ها، اعتبارسنجی (Authentication)، و محدودیت استفاده (Rate Limit) توجه کرد.

چطور یک API رو تست کنیم؟

راحت‌ترین راه، ابزارهایی مثل Postman یا حتی مرورگر اینترنتی است. مثلاً می‌تونی یک آدرس وب API رو داخل مرورگر یا Postman وارد کنی و نتیجه رو ببینی.

جمع‌بندی

APIها مثل پل‌هایی هستن که بین برنامه‌های مختلف ارتباط برقرار می‌کنن. بدون API، خیلی از امکاناتی که الان داریم وجود نداشت. اگر می‌خوای وارد دنیای توسعه نرم‌افزار بشی یا حتی بفهمی پشت صحنه اپلیکیشن‌ها چه خبره، فهمیدن API پایه و اساس کاره!