آموزش پایتون در 15 دقیقه برای مبتدیان به زبان ساده

محمد
برنامه نویسی و طراحی وب

مقدمه: چرا پایتون یاد بگیریم؟

پایتون یکی از محبوب‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی دنیاست؛ چون:

ساده، خوانا و قدرتمند است.
از مبتدی‌ها تا حرفه‌ای‌ها به راحتی می‌تونن باهاش کار کنند.
برای کارهای مختلف مثل طراحی وب، تحلیل داده، هوش مصنوعی، خودکارسازی کارهای دستی و… استفاده می‌شه.
جامعه کاربری بزرگی داره، پس برای مسائل خود سریعاً جواب پیدا می‌کنید.

اگر می‌تونید انگلیسی بخونید و کمی اشتیاق دارید، پایتون آماده است تا دوست برنامه‌نویس بعدی شما باشه!

۱. ابزار اولیه برای شروع

چطور پایتون رو نصب کنیم؟

برای شروع، باید پایتون روی کامپیوترت نصب باشه:

به سایت python.org سر بزن.
آخرین نسخه پایتون رو برای سیستم‌عامل خودت (ویندوز، مک یا لینوکس) دانلود کن.
هنگام نصب حتماً گزینه‌ی Add Python to PATH رو فعال کن.

از چه ویرایشگری استفاده کنیم؟

برای نوشتن کدها می‌تونید از یکی از این ابزارها استفاده کنید:

IDLE: محیط ساده‌ای که با نصب پایتون ارائه می‌شه.
VS Code: ویرایشگری قدرتمند و محبوب.
PyCharm: مناسب برای پروژه‌های بزرگ.

نکته: برای شروع IDLE یا VS Code کاملاً کافی هستن.

۲. اولین برنامه: سلام دنیا!

در برنامه‌نویسی، معمولاً با یک برنامه ساده شروع می‌کنیم که فقط عبارت “سلام دنیا!” رو چاپ می‌کنه.

کد ساده:

print("سلام دنیا!")

چی شد؟

print یک تابع از پیش تعریف‌شده است که هر چیزی داخل پرانتز رو در خروجی چاپ می‌کنه.
اجرای این برنامه عبارت “سلام دنیا!” رو روی صفحه چاپ می‌کنه.

۳. متغیرها و انواع داده‌ها (Variables & Data Types)

متغیرها مثل “جعبه‌هایی” هستند که برای ذخیره‌سازی داده‌ها ازشون استفاده می‌کنیم.

تعریف متغیر:

name = "علی"  # یک متن (String)
age = 25     # یک عدد (Integer)
height = 1.75 # یک عدد اعشاری (Float)
is_student = True  # یک مقدار منطقی (Boolean)

نکته: پایتون نوع متغیرها رو به صورت خودکار تشخیص می‌ده. لازم نیست شما مشخص کنید.

انواع پرکاربرد داده‌ها:

String (متن): برای ذخیره کلمات، جمله‌ها یا متن‌ها.

   greeting = "سلام"

Integer (عدد صحیح): برای اعداد بدون اعشار.

   age = 20

Float (عدد اعشاری): برای اعداد با اعشار.

   height = 1.83

Boolean (منطقی): فقط دو مقدار True یا False.

   is_adult = True

تمرین: یک متغیر تعریف کن که نام شهرِ محبوبت رو ذخیره کنه.

۴. عملگرها (Operators)

پایتون از عملگرها برای انجام محاسبات ریاضی و منطقی استفاده می‌کنه.

عملگرهای ریاضی

+ (جمع): دو عدد رو جمع می‌کنه.
- (تفریق): عددها رو از هم کم می‌کنه.
* (ضرب): اعداد رو ضرب می‌کنه.
/ (تقسیم): عدد اول رو بر عدد دوم تقسیم می‌کنه.

مثال:

x = 10
y = 3

print(x + y)  # خروجی: 13
print(x % y)  # خروجی: 1 (باقیمانده تقسیم)

۵. عبارات شرطی (Conditionals)

عبارات شرطی به برنامه اجازه می‌دن تصمیم‌گیری کنه.

ساختار `if`:

age = 20

if age > 18:
    print("شما بزرگسال هستید.")
else:
    print("شما هنوز بزرگسال نیستید.")

توضیح:

اگر شرط داخل if درست باشه (True)، بلوک مربوط به اون اجرا می‌شه.
اگر شرط غلط باشه (False)، بلوک else اجرا می‌شه.

۶. حلقه‌ها (Loops)

با حلقه‌ها می‌تونید یک دستور رو چندین بار تکرار کنید، بدون اینکه کد رو کپی کنید.

حلقه `for` – برای اجرای مکرر

for i in range(1, 6):  # از 1 تا 5
    print(i)

خروجی:

حلقه `while` – تا زمانی که شرط درست است

x = 1
while x <= 5:
    print(x)
    x += 1

۷. توابع (Functions)

توابع برای ذخیره یک بخش از کد استفاده می‌شن تا دوباره ازشون استفاده بشه.

تعریف و فراخوانی تابع:

def greet(name):
    print(f"سلام، {name}!")

greet("علی")  # خروجی: سلام، علی!
greet("مریم") # خروجی: سلام، مریم!

۸. لیست‌ها (Lists)

لیست‌ها برای ذخیره چندین مقدار در یک متغیر استفاده می‌شن.

تعریف لیست:

fruits = ["سیب", "موز", "پرتقال"]
print(fruits[0])  # دسترسی به اولین آیتم

خروجی:

سیب

اضافه کردن به لیست

fruits.append("هندوانه")
print(fruits)

۹. دیکشنری‌ها (Dictionaries)

دیکشنری‌ها برای ذخیره داده‌ها به صورت کلید-مقدار استفاده می‌شن.

تعریف دیکشنری:

person = {
    "name": "علی",
    "age": 25
}

print(person["name"])  # خروجی: علی

۱۰. تمرین: یک برنامه ساده

بیایید یک برنامه بنویسیم که از کاربر سنش رو بپرسه و تصمیم بگیره که آیا می‌تونه گواهینامه بگیره یا نه.

age = int(input("لطفاً سن خود را وارد کنید: "))

if age >= 18:
    print("می‌توانید گواهینامه بگیرید!")
else:
    print("متأسفم، شما باید منتظر باشید.")

یادگیری بیشتر

اگر دوست داری بیشتر یاد بگیری، به این منابع یه نگاه بنداز:

محمد وب‌سایت