سه راه اساسی برای افزایش امنیت در وب‌سایت‌های PHP

مقدمه
فرض کن یک سایت PHP ساده راه انداختی. شاید اول خیال کنی همه‌چی روبه‌راهه، اما بهتره بدونی همیشه آدم‌هایی هستن که دنبال پیدا کردن راه نفوذ و مشکلات امنیتی هستن! رعایت نکات امنیتی حتی برای سایت‌های کوچک هم مهمه. توی این مقاله خیلی ساده و قدم به قدم، سه راه مهم برای افزایش امنیت سایت‌های PHP رو یاد می‌گیری.

---

۱. جلوگیری از SQL Injection

SQL Injection چیست؟
یکی از روش‌های معمول و خطرناک هک سایت‌های PHP همین SQL Injection است. این حمله وقتی رخ می‌ده که ورودی کاربر (مثلاً یک فرم جستجو یا ورود) بدون بررسی مستقیم وارد پایگاه داده بشه و هکر بتونه با ترفند، کدهای مخرب SQL اجرا کنه! نتیجه‌اش می‌تونه دیدن یا حذف اطلاعات حساس باشه.

راهکار ساده: استفاده از Prepared Statement
به جای وصل کردن مستقیم متغیرها به کوئری، از روش Prepared Statement استفاده کن. این روش کمک می‌کنه که ورودی‌ها ابتدا بررسی و امن بشن.

مثال ساده:

$conn = new mysqli("localhost", "user", "pass", "database");
$stmt = $conn->prepare("SELECT * FROM users WHERE email = ?");
$stmt->bind_param("s", $_POST['email']);
$stmt->execute();
$result = $stmt->get_result();

در این روش ورودی کاربر هیچ‌وقت مستقیم در کوئری قرار نمی‌گیره، پس جلوی سوءاستفاده گرفته می‌شه.

---

۲. اعتبارسنجی و پاک‌سازی ورودی کاربران

چرا باید ورودی‌ها رو بررسی کنیم؟
گاهی کاربر اشتباهی اطلاعات وارد می‌کنه، یا حتی ناخواسته کد مخرب می‌فرسته! برای همین باید همیشه ورودی کاربر رو کنترل کنیم تا هم سایت امن بمونه و هم همه‌چی درست کار کنه.

چطور این کار رو انجام بدیم؟
در PHP چند تابع هست که کار رو خیلی راحت می‌کنه.

نمونه برای اعتبارسنجی ایمیل:

if (filter_var($_POST['email'], FILTER_VALIDATE_EMAIL)) {
  // ایمیل معتبر است
} else {
  // ایمیل معتبر نیست
}

نمونه برای جلوگیری از اجرای کد مخرب (XSS):

$name = htmlspecialchars($_POST['name']);

این روش‌ها کمک می‌کنن تا سایتت هم امن بمونه و هم جلوی خطاهای احتمالی گرفته بشه.

---

۳. مدیریت صحیح نشست (Session) و کوکی‌ها

سشن (Session) و کوکی چیست؟
هاست معمولاً اطلاعات کاربر را بعد از ورود ذخیره می‌کند تا متوجه شود چه کسی وارد شده. این کار را یا با سشن‌ها انجام می‌دهیم یا با کوکی‌ها.

چه تهدیدهایی وجود دارد؟

• سرقت نشست (Session Hijacking)
• اجرای اسکریپت مخرب (XSS)

راهکارهای اصلی:

• از HTTPS استفاده کن تا کل ارتباط رمزنگاری شود.
• حتما برای کوکی‌ها حالت HttpOnly و Secure فعال باشه:

session_set_cookie_params([
    'secure' => true,
    'httponly' => true,
    'samesite' => 'Strict'
]);
session_start();

• بعد از ورود موفقیت‌آمیز، شناسه سشن را تازه کن:

session_regenerate_id(true);

---

جمع‌بندی و چند نکته پایانی

• هیچ سیستم صددرصد امن نیست؛ اما این سه روش ساده، امنیت سایتت رو خیلی افزایش می‌ده.
• همیشه PHP رو به آخرین نسخه آپدیت کن.
• ابزارهایی مثل PHP Security Checker یا کتابچه‌های راهنمای امن‌سازی سایت‌های PHP (مثلاً سایت OWASP) کمک‌کننده‌اند.