آموزش پایتون از صفر تا صد؛ راهنمای خیلی ساده برای شروع برنامه‌نویسی
مقدمه
شاید همیشه دوست داشتی بفهمی برنامه‌نویسی یعنی چی، اما نمی‌دونستی از کجا باید شروع کنی. ما اینجا به زبان خیلی ساده و مرحله به مرحله، می‌خواهیم پایتون، یکی از آسان‌ترین و پرکاربردترین زبان‌های برنامه‌نویسی دنیا را بهت یاد بدهیم. حتی اگر هیچ چیزی درباره کامپیوتر و کدنویسی نمی‌دانی، نگران نباش! با این راهنما، اولین کد خودت را خواهی نوشت.
مرحله ۱: اصلاً پایتون چیست؟
پایتون یک زبان برنامه‌نویسی است. با پایتون می‌توانی کارهای زیادی انجام دهی؛ مثلاً یک بازی بسازی، یک سایت طراحی کنی، یا حتی یک روبات هوشمند بسازی!
چرا پایتون برای مبتدی‌ها خوب است؟
- کدهایش ساده و شبیه زبان عادی است.
- اگر اشتباه کنی، معمولاً خطاها را راحت می‌توانی پیدا و رفع کنی.
- آموزش‌ها و مثال‌های زیادی در اینترنت برایش پیدا می‌شود.
مرحله ۲: نصب پایتون روی کامپیوترت
گام اول: دانلود پایتون
۱. به سایت python.org برو.
۲. روی دکمه “Download” کلیک کن و فایل مخصوص کامپیوترت را دانلود کن.
۳. فایل دانلود شده را باز کن تا نصب انجام شود.
گام دوم: امتحان کن پایتون نصب شده یا نه
۱. برنامه‌ای به اسم “IDLE” (روی ویندوز همراه با پایتون نصب می‌شود) را باز کن.
۲. یک صفحه سفید ظاهر می‌شود که می‌توانی داخلش تایپ کنی.
مرحله ۳: اولین برنامه پایتونی‌ات را بنویس!
داخل IDLE، این دستور را بنویس:
print("سلام برنامه نویس آینده!")بعد Enter را بزن یا گزینه “Run” را بزن.
توضیح: دستور print باعث می‌شود، هر چیزی را که بین گیومه (“…”) نوشتی، کامپیوتر برایت روی صفحه نشان دهد. این ساده‌ترین راه برای حرف زدن با کامپیوتر است!
مرحله ۴: آشنایی با مفاهیم کاملاً پایه‌ای
متغیر چیست؟
متغیر مثل یک جعبه است که می‌توانی یک چیز را داخلش بگذاری و بعداً دوباره ازش استفاده کنی.
مثال:
name = "زهرا"
age = ۱۵اینجا دو جعبه ساختیم: توی جعبه name، اسم زهرا را گذاشتیم. توی jعبه age هم، عدد ۱۵ را گذاشتیم.
اگر بخواهی کاری شرطی انجام شود (دستور شرطی)
مثال:
if age >= ۱۸:
print("شما بزرگسال هستید.")توضیح: اگر مقدار age بیشتر یا مساوی ۱۸ باشد، کامپیوتر روی صفحه مینویسد: شما بزرگسال هستید.
انجام کار تکراری (حلقه)
مثلاً سه نمره داریم و می‌خواهیم همه را با هم نمایش دهیم:
grades = [۱۷, ۱۹, ۲۰]
for grade in grades:
print(grade)توضیح:
در اینجا یک جعبه grades ساختیم که یک لیست سه‌تایی از نمره‌ها داخل آن است.
حلقه for کارش این است که یکی‌یکی به سراغ هر نمره می‌رود و print می‌کند.
تابع چیست؟
تابع مثل یک دستور مخصوص است که هر وقت خواستی اجرا کنی، فراخوانی‌اش می‌کنی.
مثال:
def greet(name):
print("سلام,", name)
greet("مینا")اینجا تابع greet ساخته‌ایم. هر وقت یک اسم به آن بدهیم، با آن اسم سلام می‌کند! پس greet(“مینا”) مینویسد: سلام, مینا
مرحله ۵: گرفتن اطلاعات از کاربر
بگذار کاربر چیزی بنویسد و تو با آن کار کنی:
user_name = input("اسمت چیه؟ ")
print("سلام", user_name, "خوش اومدی!")توضیح:
تابع input باعث می‌شود کاربر هر چیزی بنویسد و برنامه آن را دریافت کند.
مرحله ۶: یک پروژه ساده؛ ساخت یک ماشین حساب کوچک
تا اینجا مفاهیم نسبتاً تئوری بود. حالا می‌خواهیم یک برنامه واقعی بسازیم که کاربری داشته باشد و خودش با شما حرف بزند!
def calculator():
print("ماشین حساب ساده پایتون")
num1 = float(input("عدد اول را وارد کن: "))
num2 = float(input("عدد دوم را وارد کن: "))
print("چه عملی انجام بدهم؟ + , - , * , / ؟")
op = input("عمل را انتخاب کن: ")
if op == "+":
print("نتیجه:", num1 + num2)
elif op == "-":
print("نتیجه:", num1 - num2)
elif op == "*":
print("نتیجه:", num1 * num2)
elif op == "/":
if num2 != 0:
print("نتیجه:", num1 / num2)
else:
print("تقسیم بر صفر ممکن نیست!")
else:
print("عمل نامعتبر است.")
calculator()توضیح خط‌به‌خط:
- با def یک برنامه تعریف کردیم: calculator.
- از کاربر خواستیم دو عدد وارد کند.
- از کاربر پرسیدیم چه عمل ریاضی می‌خواهد (جَمع، کم‌کردن، ضرب، تقسیم).
- بسته به عمل انتخاب‌شده، محاسبه انجام می‌شود و جواب نمایش داده می‌شود.
مرحله ۷: چند نکته مهم و راه پیشرفت بعدی
- اگر جایی اشتباه کردی نگران نشو! همه برنامه‌نویس‌ها بارها اشتباه می‌کنند.
- اگر انگلیسیت خوب نیست، با مثال و کد کار کن و به‌مرور عبارات را یاد می‌گیری.
- هر روز کمی تمرین کن. مثلا یک برنامه ساده‌تر یا خنده‌دار بنویس، یا برنامه قبلی‌ها را با سلیقه خودت تغییر بده.
- حتماً از سایت‌های آموزشی رایگان و ویدیویی مثل w3schools و Sololearn نیز سر بزن.
جمع‌بندی
دیدی که برنامه‌نویسی از آنچه فکر می‌کردی آسان‌تر است! حالا می‌توانی با پایتون یک برنامه سلام‌گو بنویسی، اسم و سن کاربر را بگیری، و حتی یک ماشین حساب کوچک درست کنی. کم‌کم می‌توانی سراغ پروژه‌های جالب‌تر و سخت‌تر بروی. اگر سوالی داشتی، همین‌جا بپرس!
