📚 فصل ۵: نسخه‌های SQL Server و انتخاب نسخه مناسب برای یادگیری
بخش ۱: مقدمه – چرا نسخه‌های مختلف وجود دارند؟
وقتی نام «Microsoft SQL Server» را می‌شنویم، خیلی‌ها فکر می‌کنند یک نرم‌افزار یکسان است که روی همه سیستم‌ها نصب می‌شود.
اما در واقع SQL Server چند نسخه یا Edition دارد که هرکدام برای نیازها و بودجه‌های مختلف طراحی شده‌اند.
مایکروسافت این کار را انجام داده که:
- مشتریان کوچک بتوانند رایگان شروع کنند.
- سازمان‌های متوسط و بزرگ نسخه بهینه خود را بخرند.
- مراکز داده بسیار بزرگ با ویژگی‌های Enterprise کار کنند.
📌 مثل خرید خودرو است: یک مدل پایه برای استفاده روزمره، یک مدل حرفه‌ای با امکانات بیشتر و یک مدل لوکس با تمام امکانات.
بخش ۲: نگاهی کلی به نسخه‌های SQL Server
مایکروسافت معمولاً این نسخه‌ها را در اختیار کاربران قرار می‌دهد:
- Enterprise Edition
- Standard Edition
- Web Edition
- Developer Edition
- Express Edition
- (برخی موارد خاص مثل Evaluation Edition برای تست)
بخش ۳: معرفی کامل هر نسخه
۳-۱. نسخه Enterprise
- مخاطب: شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ که به عملکرد فوق‌العاده و امکانات کامل نیاز دارند.
- امکانات:
- همه قابلیت‌های امنیتی
- همه سرویس‌های BI (هوش تجاری)
- پردازش داده‌های حجیم
- پشتیبانی از میلیون‌ها رکورد
- قیمت: بسیار بالا (هزاران دلار)
- کاربرد نمونه: بانک‌ها، بیمه‌ها، مراکز داده عظیم.
۳-۲. نسخه Standard
- مخاطب: شرکت‌ها و سازمان‌های متوسط
- امکانات:
- اکثر ویژگی‌های مهم Enterprise
- اما محدودیت‌هایی در مقیاس و ابزارهای پیشرفته BI
- قیمت: پایین‌تر از Enterprise ولی همچنان تجاری
- کاربرد نمونه: فروشگاه‌های آنلاین بزرگ، نرم‌افزارهای سازمانی متوسط.
۳-۳. نسخه Web
- مخاطب: هاستینگ‌ها و سرویس‌های وب محور
- امکانات:
- قیمت ارزان‌تر برای ارائه‌دهندگان سرویس اینترنتی
- امکانات محدود نسبت به Enterprise/Standard
- کاربرد نمونه: هاست وبسایت‌هایی که از SQL Server به عنوان دیتابیس استفاده می‌کنند.
۳-۴. نسخه Developer
- مخاطب: توسعه‌دهندگان و برنامه‌نویسان
- امکانات:
- از نظر قابلیت کاملاً مشابه Enterprise
- فقط برای توسعه و تست، نه برای استفاده در محیط عملیاتی
- قیمت: رایگان
- کاربرد نمونه: یادگیری، توسعه نرم‌افزار و تست SQL Server.
۳-۵. نسخه Express
- مخاطب: افراد مبتدی، دانشجویان و پروژه‌های کوچک
- امکانات:
- رایگان
- محدودیت حجم پایگاه داده (مثلاً ۱۰ گیگابایت برای هر دیتابیس در نسخه‌های جدید)
- محدودیت استفاده از منابع سخت‌افزاری
- کاربرد نمونه: یادگیری اولیه SQL Server، نرم‌افزارهای کوچک.
بخش ۴: جدول مقایسه نسخه‌ها
| ویژگی | Enterprise | Standard | Web | Developer | Express |
|---|---|---|---|---|---|
| قیمت | 💲💲💲💲💲 | 💲💲💲 | 💲 | رایگان | رایگان |
| حداکثر حجم دیتابیس | ∞ | ∞ | ∞ | ∞ | ۱۰ گیگابایت |
| حداکثر CPU | بدون محدودیت | محدود | محدود | بدون محدودیت | محدود |
| ابزارهای BI | کامل | محدود | محدود | کامل | خیر |
| امنیت پیشرفته | کامل | اکثر امکانات | محدود | کامل | محدود |
| هدف | سازمان بزرگ | شرکت متوسط | وب‌سایت‌ها | توسعه‌دهنده | یادگیری/پروژه کوچک |
بخش ۵: کدام نسخه برای یادگیری مناسب‌تر است؟
اگر هدفت یادگیری SQL Server از صفر است:
- Developer Edition بهترین گزینه است:
- تمام امکانات Enterprise را دارد.
- رایگان است.
- محدودیت حجم یا قابلیت ندارد.
- اگر به هر دلیل نتوانستی Developer را نصب کنی:
- از Express Edition استفاده کن.
📌 نکته: برای امتحان کردن محیط و امکانات پیشرفته، Developer Edition فوق‌العاده است؛ چون دقیقاً مثل Enterprise عمل می‌کند.
بخش ۶: نکات مهم در انتخاب نسخه
- اگر می‌خواهی تمرین و یادگیری کنی → Developer
- اگر پروژه کوچک واقعی داری → Express
- اگر سازمان متوسط داری → Standard
- اگر پروژه عظیم و حیاتی داری → Enterprise
- اگر ارائه‌دهنده هاست هستی → Web
بخش ۷: اشتباهات رایج در انتخاب نسخه
- شروع با Enterprise بدون نیاز واقعی → هزینه بالا و پیچیدگی غیرضروری.
- استفاده از Express برای پروژه بزرگ → به سرعت به محدودیت‌ها برخورد می‌کنی.
- بی‌توجهی به مجوزها → Developer رایگان است ولی نباید در محیط عملیاتی استفاده شود.
بخش ۸: تمرین عملی انتخاب نسخه
📌 تمرین:
- فرض کن یک استارتاپ فروش غذای خانگی داری با ۱۰۰۰ کاربر فعال روزانه و نیاز به گزارش‌گیری فروش.
- کدام نسخه را انتخاب می‌کنی و چرا؟
- فرض کن یک بانک با میلیون‌ها تراکنش در روز داری.
- کدام نسخه را انتخاب می‌کنی و چرا؟
بخش ۹: جمع‌بندی
- هر نسخه SQL Server برای هدف خاصی طراحی شده.
- انتخاب درست نسخه هم در هزینه و هم در عملکرد بسیار تاثیر دارد.
- برای یادگیری، Developer Edition یا Express بهترین انتخاب هستند.
- قبل از انتخاب، حتماً نیاز پروژه و محدودیت نسخه‌ها را بررسی کن.
