نقش ARP در شبکه چیست؟ (آموزش ساده و مثال‌محور)
مقدمه: چرا باید ARP را بشناسیم؟
تا حالا فکر کردی چطور کامپیوترها، چاپگرها یا هر دستگاه دیگری در یک شبکه (مثلاً اداره یا خانه)، واقعاً همدیگر را پیدا می‌کنند؟
شبکه فقط با IP کار نمی‌کند؛ دستگاه‌ها نیاز دارند برای ارسال هر بسته، آدرس سخت‌افزاری (MAC Address) طرف مقابل را هم بدانند. اینجاست که ARP وارد عمل می‌شود و نقش مترجم را ایفا می‌کند.
ARP چیست؟ یک تعریف دوستانه
ARP مخفف Address Resolution Protocol است.
به زبان ساده، ARP پلی بین دنیای IP (آدرس منطقی شبکه) و دنیای MAC (آدرس سخت‌افزاری یا فیزیکی کارت شبکه) است.
وقتی یک دستگاه (مثلاً کامپیوتر تو) می‌خواهد به دستگاه دیگری در همان شبکه پیامی بفرستد، باید بداند بسته را به کدام کارت شبکه (MAC Address) بفرستد. IP کافی نیست! اینجاست که ARP با سؤال‌پرسیدن، آدرس MAC را پیدا می‌کند.
کارکرد ARP چطور است؟ (گام به گام)
فرض کن:
تو [کامپیوتر A] هستی و می‌خواهی به [کامپیوتر B] با آدرس IP مثلاً 192.168.1.20 پیام بفرستی. آیا کامپیوترت آدرس سخت‌افزاری (MAC) او را می‌داند؟
اگر نه، این مراحل پیش می‌آید:
- جستجوی ARP: کامپیوترت یک پیام به کل شبکه می‌فرستد (به این پیام می‌گویند ARP Request):
“کدام دستگاه در این شبکه آدرس IP 192.168.1.20 را دارد؟ لطفاً MAC خودت رو بهم بگو!” - پاسخ ARP: دستگاه مورد نظر (کامپیوتر B) برمی‌گردد و جواب می‌دهد:
“منم! MAC Address من xx:xx:xx:xx:xx:xx است.” - ذخیره در جدول ARP: از حالا به بعد، کامپیوتر A این آدرس MAC را در حافظه خودش (نزدیک‌ترین مسیر) ذخیره می‌کند و هر وقت لازم شد سریع‌تر ارتباط می‌گیرد.
جدول ARP چیست؟
هر دستگاه یک “جدول ARP” کوچک دارد؛ جدولی که توی آن برای هر IP آدرس، یک MAC Address ذخیره شده.
این جدول ارتباط را سریع‌تر می‌کند؛ لازم نیست هر دفعه سؤال جدید ARP پرسیده شود مگر اینکه آن داده قدیمی شده باشد.
چرا ARP مهم است؟
- بدون ARP، هیچ بسته‌ای به مقصد نمی‌رسد! خصوصاً در شبکه‌های LAN (مثلاً خانه یا اداره).
- ارتباط همه دستگاه‌های مبتنی بر IP، در لحظه آخر برای ارسال بسته، نیاز به دانستن MAC دارند.
- اگر آدرس MAC اشتباه باشد یا دستکاری شود، ارتباط شبکه مختل یا حتی امنیت به خطر می‌افتد (حمله ARP Spoofing).
مثال ملموس: ARP در زندگی واقعی
فرض کن می‌خواهی نامه‌ای به یکی از همسایه‌هایت بدهی:
- همه در کوچه یک پلاک (IP) دارند ولی تو برای تحویل نامه باید دقیقاً خانه (MAC) را بشناسی.
- اول همه کوچه صدا می‌زنی: “چه کسی پلاک ۲۰ است؟”
- همسایه با پلاک ۲۰ خودش را معرفی می‌کند: “من اینجا هستم، این هم شماره خانه (MAC) من!”
- بعد از این تو همیشه خانه او را راحت پیدا می‌کنی.
کاربردهای روزمره ARP
- شناسایی و ارسال بسته به پرینترها، دوربین‌های شبکه، سوئیچ و روتر
- گرفتن اطلاعات (مانند فایل یا پیام) از یک دستگاه در شبکه داخلی
- تست و عیب‌یابی ارتباط شبکه با بررسی جدول ARP
(دستور:arp -aدر ویندوز یا لینوکس)
نکات کلیدی درباره ARP
- فقط در یک شبکه محلی (LAN) استفاده می‌شود و در اینترنت بزرگ کاربرد مستقیم ندارد.
- اگر دستگاه جدیدی بیاید یا آدرسش عوض شود، سوال ARP مجدد پرسیده می‌شود.
- برخی حمله‌های امنیتی (مثل ARP Spoofing) بر اساس جعل پاسخ ARP شکل می‌گیرند؛ پس مدیریت امنیت ARP مهم است.
جدول خلاصه
| موضوع | توضیح ساده |
|---|---|
| نقش ARP | تبدیل IP به MAC (آدرس سخت‌افزاری) |
| محل استفاده | فقط در شبکه محلی (LAN) |
| چگونه کار می‌کند | با پرسیدن و پاسخ گرفتن در شبکه |
| ابزار تست | دستور arp -a در خط فرمان ویندوز/لینوکس |
جمع‌بندی
هر وقت دستگاهی باید بداند بسته‌اش دقیقاً به کدام کارت شبکه برود، ARP وارد عمل می‌شود!
مثل پلی بین دنیای منطقی (IP) و فیزیکی (MAC)، بدون آن شبکه داخلی فلج خواهد شد. یاد گرفتنش پایه هر متخصص شبکه است.
سوالات پرتکرار (FAQ)
۱. آیا ARP در اینترنت هم استفاده می‌شود؟
خیر، فقط برای شبکه داخلی (LAN) به کار می‌رود؛ مسیریاب‌ها در اینترنت وظیفه متفاوتی دارند.
۲. چطور جدول ARP را ببینم؟
کافی است در کامپیوتر خط فرمان (Command Prompt) باز کرده و دستور arp -a را وارد کنی.
۳. حمله ARP Spoofing یعنی چه؟
نوعی هک که یک دستگاه هر آدرس IP را به خود وصل می‌کند تا بسته‌ها را بدزدد؛ با ابزارهای امنیتی می‌شود جلویش را گرفت.
۴. اگر آدرس MAC دستگاه عوض شود چه می‌شود؟
دستگاه باید دوباره جواب ARP بدهد و جدول به‌روز شود، وگرنه بسته‌ها به مقصد نمی‌رسد!
