تفاوت بین شبکه Workgroup و Domain چیست؟ (راهنمای قابل فهم و کاربردی)
مقدمه: ماجرا از کجا شروع می‌شود؟
فرض کن چند کامپیوتر در یک دفتر کار کوچک یا خانه به هم متصل کرده‌ای. حالا می‌خواهی فایل‌ها یا پرینترها را به اشتراک بگذاری و بعضی دسترسی‌ها را محدود کنی.
اینجاست که دو مدل متداول شبکه‌های ویندوزی مطرح می‌شود: Workgroup و Domain.
هرکدام نقاط قوت، ضعف و کاربرد مخصوص خودشان را دارند.
تعاریف ساده و شفاف
Workgroup (گروه کاری)
- ساده‌ترین نوع شبکه ویندوزی
- همه دستگاه‌ها بدون سرویس‌دهنده مرکزی (بدون سرور) به هم وصل می‌شوند.
- هر کامپیوتر یا کاربر روی خودش مدیریت می‌شود.
- اطلاعات ورود روی هر کامپیوتر جداست (هر دستگاه کاربر خودش را دارد).
- برای شبکه‌های کوچک (معمولاً زیر ۱۰ دستگاه) و محیط‌های خانگی یا اداری کوچک مناسب است.
Domain (دومِین)
- مدل شبکه حرفه‌ای‌تر با محوریت سرور
- یک کامپیوتر سرور (معمولاً با نرم‌افزار Windows Server و نقش Active Directory) وجود دارد که همه کاربران و دستگاه‌ها را مدیریت می‌کند.
- کاربران با یک نام کاربری ثابت می‌توانند وارد هر دستگاهی شوند (Centralized Login)
- سطح دسترسی، سیاست‌های رمز عبور، اشتراک‌گذاری فایل و دیگر تنظیمات، همه از طریق سرور انجام می‌شود.
- بیشتر در شرکت‌ها و سازمان‌های متوسط تا بزرگ استفاده می‌شود.
تفاوت‌های کلیدی بین Workgroup و Domain
| ویژگی | Workgroup | Domain |
|---|---|---|
| نوع مدیریت | غیرمتمرکز (هر دستگاه جدا) | متمرکز (توسط سرور) |
| تعداد کاربر/کامپیوتر پیشنهادی | کمتر از ۱۰-۲۰ | صدها یا هزاران |
| ورود کاربران | روی هر کامپیوتر تعریف می‌شود | با یک نام کاربری مرکزی (سرور) |
| پیاده‌سازی | خیلی ساده | نیاز به سرور و راه‌اندازی Active Directory |
| امنیت و کنترل دسترسی | معمولی (خانگی/کوچک) | حرفه‌ای با سیاست‌های امنیتی |
| کاربرد | خانه، دفتر کوچک | شرکت، سازمان، مدارس |
مثال واقعی
- Workgroup:
دفتر کوچکی با ۴ کامپیوتر و یک پرینتر. هرکس فقط با کامپیوتر خودش کار می‌کند، گاهی فایلی به اشتراک می‌گذارند. نیازی به سرور و پیچیدگی نیست. - Domain:
یک دبیرستان با ۱۰۰ کامپیوتر و چند صد دانش‌آموز. همه با نام کاربری مخصوص خودشان وارد می‌شوند. اگر رمز عبور یک نفر را روزی سرور مسدود کند، در تمام کامپیوترها دیگر دسترسی ندارد. معلم‌ها سطح دسترسی بیشتری دارند.
چرا Domain برای شرکت‌ها بهتر است؟
- کنترل مرکزی کاربران (اضافه، حذف، محدودیت دسترسی)
- امن‌تر؛ قابل مدیریت سیاست رمز عبور و محدودیت دسترسی.
- راحتی هنگام تغییرات (مثلاً انتقال کارمند، یا حذف دسترسی)
- مدیریت آسان اشتراک فایل‌ها، پرینترها و نرم‌افزارهای مورد نیاز
Workgroup کی کافی است؟
- شبکه‌های خانگی یا کارهای ساده
- جایی که تعداد کاربران کم است و امنیت سطح بالا نیاز ندارید
- وقتی که راه‌اندازی سرور و Active Directory هزینه/دانش فنی زیادی می‌طلبد
نقاط ضعف هر کدام
Workgroup:
- مدیریت کاربران وقت‌گیر (برای هر کامپیوتر جداگانه باید کاربر تنظیم شود)
- امنیت پایین‌تر به نسبت Domain
- افزایش دستگاه‌ها مساوی با شلوغی و سختی مدیریت
Domain:
- نیازمند سرور و تخصص در ویندوز سرور
- هزینه بیشتر بابت سخت‌افزار و نرم‌افزار
- با تعداد مساوی رایانه، راه‌اندازی پیچیده‌تر از Workgroup
جمع‌بندی
Workgroup برای شبکه‌های کوچک و خانگی کفایت می‌کند.
Domain را زمانی درنظر بگیر که تعداد کاربران یا سطح کنترل و امنیت مورد نیازت بیشتر شد.
انتخاب بر اساس نیاز و امکاناتت انجام می‌شود؛ همیشه می‌توان بعداً از Workgroup به Domain مهاجرت کرد.
پرسش‌های پرتکرار (FAQ)
۱. آیا می‌توان از Workgroup به Domain سوئیچ کرد؟
بله، هر وقت لازم شد کافی است دستگاه‌ها را به عضویت Domain درآوری و سرور را راه‌اندازی کنی.
۲. حداقل تجهیزات لازم برای Domain چیست؟
یک سرور (فیزیکی یا مجازی) با ویندوز سرور و نقش Active Directory، به‌علاوه دستگاه‌های کلاینت (کاربران).
۳. آیا Domain فقط برای ویندوز است؟
خیر، کلاینت‌های macOS یا لینوکس هم می‌توانند به Domain متصل شوند، ولی کارایی و سازگاری اصلی با ویندوز است.
۴. ایجاد Domain برای خانه توصیه می‌شود؟
برای شبکه‌های خانگی لازم و اقتصادی نیست؛ راه‌اندازی‌اش معمولاً برای کسب‌وکار، مدارس و محیط‌های بزرگ‌تر توجیه دارد.
